पार नहुने भार

बिहान उठेर पार्कतिर घुम्न गएको थिएँ । करीब ३० मिनेट हिंडेपछी एउटा शितल ठाउँमा गएर बसें । कामदाहरुले आज पार्कमा रहेका रुखका बदेका हाङाहरु र बाटाहरुमा उम्रिएका घाँस सफा गर्ने दिन रहेछ । मसँग गोजिमा रहेको कलम र पाना झिकेर कृतिम शान्त तलाउ हेर्दै मनमा आएका केही भावनाहरु कोर्न थालें । एकछिन पछी घाम चर्किन थाल्यो । म त्यही बसेर फिस्टा चरीहरुको खेल हेर्दै रमाइरहें । त्यत्तिकैमा अली पारी एकजना भर्खरै कि लाग्ने अती सुन्दर युवती आइरहेको देखें । उनी म भएकै तिर आइरहिन र नजिकै आएर चिच्च्याइन, " बुवा..बुवा.." उनकी बुवा त्यही काम गर्दै रहेछन । उनकी बुवा निकै खुशीका साथ मुस्कुराउदै उनी भए तिर गए । केही बेर कुरा गरेर पुन: काममा फर्किए । मैले मन मनै अड्कल काटेँ, शायद पैसा माग्न आएकी होलिन् ।

आजकाल गर्मी निकै बदेको छ । बिहान र साँझ बाहेक दिउसो बहिर निस्किन पनि गाह्रो हुन्छ । बुवा, उनी त्यो चर्को घाममा पुरानो चप्पल, माथितिर पत्याएको तालिएको पाइन्त र बटन पनि नभएको फोहोर कमिजसंग लगभग नाङै भुँडी असिन पसिन हुँदै कहिले यताको एक भारी घाँस उता पुर्याउछन त कहिले माथिको घाँस हातमा अंगाल्दै तल ल्याउछन । उनको ति युवती छोरी त्यही रुखको शितलतामा बसिरहिन । घरि घरि नबुझिने गरी कुन्नी के-के भन्थिन । एक्लै बर्बराइरहेकी हुन्थिन । उनको लवाइ हेर्दा लाग्थ्यो, उनी पक्कै खानदानी परिवारकै छोरी हुन । उनी कुनै कोण र कुनै हालतमा पनि यि अपरिचित गरीब बाउका छोरी हुन भनेर पत्याउन सकिदैनथ्यो । सेतो टि-सर्त माथि आकाशी रङको कमिज, तल गादा सेतो पाइन्त अनी सेतो स्पोर्ट जुत्ता, सेतो-निलो सानो ब्याग छड्के पारी बाँया तिर भिरेकी । आँखामा गाँजलु, खैरो र कर्लीमा ठीक्कको कपाल कोही अगाडि त कोही पछाडि बनाइ त्यसमाथि सेतो क्याप, जसमा उनले आफ्नो भए भरको सुन्दरता थपेकी थिइन् । उनको 'ड्रेस-अप'मा निकै भद्र र भलाद्मीपन देखिन्थ्यो । बुवा उमेर खाइसकेका, मयल जिउ तर छोरी लहलहाउदो उमेरकी तरुनी अत्ति नै सुकुली । यता हेर्छु, परिश्रमि बुवा जो एकछिन पनि नबसी आफ्नो कर्तब्यमा तल्लिन छन । उता हेर्छु, जवान छोरी जो बुदो बाउको पसिनामा पौदी खेलिरहेकी छिन् । धेरै कुराले बेचैन बनायो, बदी त बाटो सफा गरिरहेका र छेउ छाउका फोहोर उठाइरहेका, झुप्रोहरुमा झोक्रिरहेका चिनिया एकल र जोडी दम्पतीहरुको बिबशताले पिरोल्यो । उनिहरुले सिङो जीवन आफ्नो सन्तानको प्रगती र इच्छा पुरा गर्न बिताउछन, अन्त्यमा आँफै हत्या गरिन्छन आफ्नै त्याग र सपनाबाट । कती निस्वार्थी भावना, कती चोखो माया र ममता आफ्नो सन्तानको प्रगतिको लागि । कस्तो बिडम्बना !?

बिहान 'मुड फ्रेश' बनाउन हिंडेको मान्छे म, उल्तै 'मुड अफ' त भयो नै अली भाबुक पनि बनायो । मैले त्यहाँ आजकालका हामी धेरै युवा युवतिलाई देखें, जो यसैगरी हाम्रो बुवाआमाको रात दिनको दु:खमा सुख भोगिरहेका छौं । हाम्रा बुवाआमा चाहि उसै गरी छोराछोरीको मान प्रतिस्ठा र इज्जत सम्झेर इमान्दार बनी चर्को घामले पोलिरहे र आकाश नै बर्से पनि आफ्नो कर्तब्यमा खतिरहनु हुन्छ । उहाँहरुले जन्माउने, हुर्काउने, बदाउने मात्र नभएर सधै शिरमा चदाइरहनु हुन्छ, तर हामी भने कहिल्यै अलिकती सम्म पनि सोचिरहेका हुँदैनौ । बरु उल्तै सन्तानलाई सबै भन्दा माथि र राम्रो देख्ने आशा र सपनालाई कुल्चेर अरु नै कुरामा अभ्यस्त हुन्छौं । यो कसैबाट रिन लिएर तिर्न सकिने गुण कदापी होइन, न त मजदुरी बापत दिन सकिने निमेक नै । जन्मौ जन्म उहाँहरुको नोकर बनी गुण गरेर पनि पार गर्न नसकिने भार हो । त्यसैले मैले सोचें, हामीले कहिल्यै पार गर्न नसक्ने भार बोकेका छौ । यद्धपी हाम्रा महान बुवाआमाले त्यसरी लिउने कल्पना सम्म पनि गर्नु हुन्न । तसर्थ, जती सक्छौ यही जुनिमा सेवा गर्नु बाहेक अरु केही गर्न सक्दैनौ । कहिले काही मनमा लाग्ला, त्यो त उहाँहरुको कर्तब्य नै हो । तर त्यही आफ्नै कर्तब्य हामीले हाम्रा जन्मदाताहरु बुदेसकालमा पुग्दा सम्म भुलिरहेका हुन्छौं । देउतालाई खुशी पार्न आफ्नो श्री सम्पत्तिको भाकल दिने र भगवानका पूजा गर्न लाखौं खर्च गर्ने तर आफ्नै बुवा आमालाई ब्रिद्धा-आश्रमहरुमा अलपत्र पार्ने छोराछोरीको गल्ती दोहोर्याउनु हामी कसैले हुँदैन । यसै त कहिल्यै तिर्न नसकिने गुण पाएका छौं, अझै आफ्नो जिम्मेवारीबाट पन्छिन खोज्यौ भने एक न एक दिन पछुतो बाहेक हामीसँग केही बाँकी हुनेछैन । म पार्कबाट फर्किदासम्म पनि बेला बेला बुवाले छोरी बसेको बाटो भएर भारी ओसार्दा कुरा गर्ने गरिरहेका थिए । म बसेको निकै बेर भएको र खाना खाने समय पनि भएकोले म फर्किए । मेरो चार वटा पानामा भने सिर्फ एउटै चिज नोट गरेर ल्याएँ, पार गर्न नसकिने भार..पार गर्न नसकिने भार..पार गर्न नसकिने भार..पार गर्न नसकिने भार..
02 Aug, 09